دانشجو فور یو
مرکز دانلود پایان نامه ,پروژه,تحقیق,مقالات و........دانشجو فور یو
مرکز دانلود پایان نامه ,پروژه,تحقیق,مقالات و........آمار ازدواج دختران در شهرستان فیروزآباد
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 54 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 40 |
آمار ازدواج دختران در شهرستان فیروزآباد
مقدمه
در گذشته وضع تحصیلات و ورود به بازار کار و به دست گرفتن مشاغل مخصوصاً برای دختران به صورت امروزی نبود و دختران تحصیل کرده و فارغ التحصیل دانشگاهها درصد پایینی از کل دانشجویان را به خود اختصاص می دادند، چون معمولاً در سنین 18 تا 22 سالگی ازدواج می کردند و کمتر فرصتی برای ادامه تحصیل پیدا می نمودند در صورتی که امروزه بیشتر از 50 درصد از ظرفیت قبول شدگان و فارغ التحصیلان دانشگاهها را دختران تشکیل می دهند.
بنابراین سیستم تحصیلی و نظام شغلی خود مانعی برای ازدواجهای جوانان است. پسران پس از اتمام تحصیلات عالی معمولاً باید مدتی را برای انجام خدمت وظیفه ( سربازی ) بگذرانند و پس از آن هم در جستجوی شغل و کار باشند تا بتوانند پس از ازدواج زندگی آینده خود را تأمین نمایند و دختران هم پس از اتمام تحصیل به فکر شغلی باشند که گذشته از درآمد زائی، راحت و سبک باشد تا بتوانند هم به خانه داری پرداخته و هم مشغول به کار باشد. این خود باعث می شود که سیر نزولی ازدواج در جامعه شدید گردد و خود باعث صعود فساد و بزهکاری گردد و لذا در جامعه ای که بازار فسق و فجور رونق داشته باشد و مجالس عیش و طرب بگونه ای دایر باشد سبب می گردد تا جوان و مخصوصاً پسران با مختصر عیشی بتواند از لحاظ جنسی خود را اشباع کند و غصه تأمین آینده خود را نداشته باشد و این باعث می گردد که دیگر این افراد حاضر نخواهند بود به تشکیل خانواده تن در دهد و همین عدم ازدواج پسران سبب بالا رفتن سن ازدواج دختران خواهد شد.
با توجه به جوان بودن جامعه ایران و نسل بسیار جوان و پوینده که در حال رشد سریع و روزافزون است، مسأله ازدواج از مهمترین مسائل اجتماعی روز به حساب می آید. نهاد ازدواج که بنیان خانواده بر روی آن قرار دارد، در پژوهشهای جدید جامعه شناختی و جمعیت شناسی و مردم شناسی بهتر شناخته شده است و مسائل و مشکلاتی که در راه ازدواج و بعد از آن با جوانان همراه است را به صورت عینی تر و قابل مشاهده تر به ما نشان می دهد و همین امر باعث شده است تا جوانان یا از ازدواج کردن منصرف شوند و یا در سنین بالایی مبادرت به ازدواج کنند.
در این بین دختران بیشتر صدمه خواهند دید. چرا که معمولاً در کشور ما دخترانی که از سن ازدواج آنها می گذرد، کمتر خواستگارانی پیدا خواهند نمود. بنابراین بیشتر توجه آنها به سوی درس خواندن و رفتن به دانشگاه متمرکز می شود و دانشگاهها یکی از بیشترین و بالقوه ترین مراکزی هستند که دختر و پسر با هم در ارتباط خواهند بود و همین رویارویی باعث می شود که مستعد ترین محل در مورد ازدواج آنها فراهم آید.
تحقیقی که در پیش رو دارید در پی جستجوی علل و عوامل تأخیر سن ازدواج دختران و پیامدهای تجرد قطعی در بین آنان می پردازد که معمولاً ریشه در مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی دارد.در سالهای اخیر مشکلات و موانع زیادی برای ازدواج جوانان به وجود آمده است. به همین دلیل بسیاری از جوانان روز به روز به مجرد زیستن خو می گیرند که پیامد این امر مسلم و مشهود است چرا که نهادهای اجتماعی در یک رابطه متقابل با یکدیگر معنی دار هستند. بدیهی است که ازدواج به عنوان یک نهاد اجتماعی اساس و بنیان نهاد خانواده و نیز زیر ساختهای جامعه، بنیاد و شالوده زندگی اجتماعی به حساب می آید.
تشکیل خانواده ضامن بقا و ثبات هر جامعه ای است و بدیهی است که هر گونه اختلال در روند طبیعی شکل گیری آن مانع و مشکل قلمداد شده و تأثیرات ساختاری عمیقی بر اجتماع خواهد گذاشت
ضرورت و اهمیت تحقیق
ازدواج به عنوان مقوله ای اجتماعی به رغم ثبات زیادی که همواره بر نفس آن حاکم بوده، بسیار تحت تأثیر شرایط حاکم بر جامعه جدید قرار گرفته است. هر چند تحولات در ازدواج جوانان امری ضروری و اجتناب ناپذیر است اما آنچه ازدواج در جامعه امروز را متفاوت از گذشته ساخته، دامنه تحولات در ازدواج است که در نتیجه تغییرات بسیار در ساختارهای اجتماعی اتفاق افتاده است.
تردیدی نیست که ساختارهای اجتماعی جدید، شرایط و ضرورتهای جدیدی را برای ازدواج رقم زده و موجب بروز تمایزات آشکاری میان شیوه ها و ساختارهای ازدواج در جامعه سنتی و جدید شده است. مهمترین پیامد تحولات یاد شده، تأخیر در سن ازدواج جوانان دختر و پسر و همچنین وقوع ازدواجهای ناموفقی است که نهایتاً به طلاق و جدایی می انجامد. با تعویق در وقوع ازدواج یکی از نیازهای فطری نسل جوان بی پاسخ می ماند و تبعات ناخوشایند فردی و اجتماعی بسیاری را به دنبال می آورد. پیدایش یأس و ناامیدی و بالاخره افسردگی بروز خلأ عاطفی و احساس تنهایی و همچنین گسترش فساد و فحشا از جمله تبعات نامطلوب تعویق در وقوع ازدواج است که در حال حاضر به شکل مشکل اجتماعی درآمده است.
با بالا رفتن سن ازدواج تعداد زیادی از دختران فرصت ازدواج را از دست می دهند. چرا که به دنبال بالا رفتن میزان تحصیلات و دست یافتن به موقعیت شغلی بهتر، سطح توقعات آنان نیز بالا می رود و ملاکها و معیارهایشان برای انتخاب همسر پیچیده تر می گردد. در این میان مردان حتی در سنین بالاتر تمایل به ازدواج با دختران جوان را دارند.
بدیهی است که جوانان وقتی خود را در حل این مشکلات و موانع ناتوان ببینند و شاهد تلاشهای پیگیر کسی هم نباشند، خواسته هایشان سرکوب می شود، برای ارضای آن به دنبال راههای دیگر - اغلب مشروع و غیر اخلاقی – می روند. شناخت موانع و مشکلات ازدواج قشر جوان و برنامه ریزی جهت تسهیل ازدواج آنان، اقدامی بسنده و لازم وه فواید زیادی برای جامعه دارد که از جمله می توان به مواردی چون : افزایش مشارکت اجتماعی، افزایش همبستگی اجتماعی، ایجاد انگیزه اقتصادی برای کار و تلاش بیشتر در جوانان و کاهش مفاسد اجتماعی در سطح جامعه اشاره نمود.
بیان مسأله
نوعاً هر دختری که به حد بلوغ و رشد رسیده باشد یک کشش و میل باطنی و درونی نسبت به جنس مخالف در خود احساس می کند و این کشش و جاذبه نامرئی با گذشت زمان و بارور شدن قوای جوانی کم کم به تمایلی فوق العاده شدید تبدیل شده تا آنجا که به صورت خواسته های ضروری، لازم و معقول جلوه می کند.
از طرفی تفکیک نقشهای زناشوئی و لزوم سرپرستی خانواده توسط مرد و پدر موجب شده تا مقررات و آداب و رسوم ازدواج به گونه ای تنظیم گردد که دختر جوانی که میل به انس و نزدیکی با جنس مخالف خود را دارد، نتواند تصمیم گیرنده باشد. در جامعه، ما با جمعیت جوان فراوان و خواسته های آنان روبرو هستیم و یکی از ضروری ترین خواسته های آنها ازدواج و تشکیل خانواده است. شاید دختران برای ازدواج کردن، اجباری در شاغل شدن و کسب درآمد برای گذراندن زندگی نداشته باشد اما مردان برای تأمین معاش خود و خانواده باید شاغل باشند و چون ازدواج دختران وابسته به خواستگاری پسران از آنهاست، پس امر ازدواج در اولین گام باید توسط پسران محقق شود و تأخیر ازدواج یا تجرد طولانی دختران جوان در حالت عادی بیشتر معلول شرایط پسران است ولی در گامهای بعدی شرایط دختران نیز بر امر ازدواج تأثیر می گذارد.
از طرف دیگر ازدواج به عنوان واقعیتی اجتماعی همواره با محدودیتها، موانع و مشکلاتی همراه بوده که مانع انتخاب آزادانه افراد در راه گزینش همسر می شود. اگر بخواهیم به ابعاد این نهاد اجتماعی نظر بیفکنیم، متوجه ابعاد زیستی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، روانی و عاطفی آن می شویم که بر نهاد ازدواج تأثیر می گذارند و حتی گاهی اوقات از موانع و مشکلات جدی ازدواج نیز به شمار می آیند. در این زمان چه کسی است که از نظر فرهنگی منکر تفکرات و احساسات نسل جوانی باشد که با پیچیدگی های خاص خود نوساناتی را در خانواده و در جامعه به وجود آورد؟ کیست که بتواند رشد سریع جوانان و تکامل غریزه جنسی آنان که امر ازدواج را مبرم و ضروری می سازد، نادیده بگیرد؟ کیست که بتواند تورم و بحران اقتصادی و معیشتی را که در کاهش آمار ازدواج تأثیر بسزایی دارد، نادیده انگارد؟ کیست که بتواند گرانی مسکن و دشواری تهیه آن را که از قدمهای اولیه تشکیل زندگی مشترک می باشد و جامعه ما به شدت با آن دست به گریبان است را انکار کند؟ و براستی چه موانع و مشکلاتی در سر راه جوانان و مخصوصاً دختران وجود دارد که باعث تأخیر ازدواج آنان شده و در پاره ای از موارد حتی به تجرد قطعی آنان منتهی می گردد؟ زمینه و منشأ این مشکلات را در کجا باید جستجو نمود و ابعاد این موانع و مشکلات کدامند؟
گرچه امروز مسأله ازدواج آنقدر در میان آداب و رسوم غلط و حتی خرافات پیچیده شده که به صورت یک جاده صعب العبور یا غیر قابل عبور برای جوانان درآمده است. بی قطع نظر از این بیراهه ها ازدواج یک حکم فطری و هماهنگ قانون آفرینش است که انسان برای بقا نسل و آرامش جسم و روح مشکلات زندگی احتیاج به ازدواج سالم دارد.
کلودی استروس معتقد است که ازدواج برخوردی است رمانتیک بین فرهنگ و طبیعت یا میان قواعد اجتماعی و کشش جنسی. تمامی این فرآیند منبعث از این واقعیت است که انسان هم موجودی با نیازهای طبیعی است و هم موجودی اجتماعی است.
موانع و مشکلات ازدواج جوانان مسائل بسیار گسترده و پیچیده ای هستند که ریشه در عوامل اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و روانی دارند و به نوبه خود ازدواج را تحت تأثیر قرار می دهند. به طور عمده مشکلات اقتصادی شامل مسائل معیشتی، مادی و ضروری زندگی چون اشتغال مناسب، مسکن، درآمد، هزینه های سنگین برگزاری مراسم ازدواج هستند. مسائل اجتماعی و فرهنگی و روانی نیز بعضاً به صورت مستقیم و یا با واسطه مسائل دیگر بر ازدواج تأثیر می گذارند.
بی اعتنایی در حل مسأله ازدواج جوانان و اعتقاد به رفع خودبخودی و آزاد گذاشتن آنها در این راه بی هیچ قید و شرطی نه تنها به حذف آنها نمی انجامد، بلکه عامل پیدایش مشکلات روحی و اخلاقی دیگری نیز می گردد. این تحقیق در جهت شناسایی علل و عوامل بالا رفتن سن ازدواج دختران و پیامدهای تجرد قطعی آنان می پردازد.
اهداف تحقیق
الف : هدف کلی
هدف کلی این تحقیق، بررسی آثار و علل بالا رفتن سن ازدواج دختران است که در سالهای اخیر باعث کاهش ازدواج و یا تأخیر در ازدواج آنان گردیده است.
ب : اهداف جزیی
1- بررسی نقش تأثیر متغیرهایی چون اشتغال، درآمد، مسکن، مهریه، جهیزیه و هزینه های برگزاری مراسم ازدواج در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان.
2- بررسی تأثیر افزایش سطح تحصیلات و اشتغال به تحصیل در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان.
3- بررسی نقش موقعیت اجتماعی خانواده و موقعیت اجتماعی دختران در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان.
4- بررسی نقش نگرشهای زوجین نسبت به سن ازدواج، افزایش سطح انتظارات زوجین و معیارهای انتخاب همسر مناسب در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان.
فرضیات تحقیق
1- چنین به نظر می رسد که اشتغال به تحصیل دختران می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
2- چنین به نظر می رسد که افزایش مهریه و جهیزیه دختران می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
3- چنین به نظر می رسد که افزایش سطح انتظارات دختران و پسران می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
4- چنین به نظر می رسد که معیارهای انتخاب همسر از نظر دختران و پسران می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
5- چنین به نظر می رسد که نداشتن مسکن می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
6- چنین به نظر می رسد که هزینه های سنگین برگزاری مراسم ازدواج می تواند در علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و تجرد قطعی آنان مؤثر باشد.
نظریه پارسنز
یکی از با نفوذترین نظریه ها در این زمینه از سوی تاکلوت پارسنز شده که در دهة 1960 به وسیلة فرانسوا بوریکودر فرانسه نیز طرح گردید، می باشد. باید توجه داشت که عنوان مقاله ای که عقاید پارسنز را خلاصه می کرد به جنبه مردم شناسی مفهوم خویشاوندی اشاره داشت واین واقعیتی است که جامعه شناس هایی که بعدها به شرح افکار او پرداختند کمابیش نادیده گرفتند. آنچه را که پارسنز گفت، می توان در تعدادی احکام علمی خلاصه کرد که آتش مجادلات شدید ایدئولوژیک را بر افروختند، جدلهایی که هنوز هم آثار آنها احساس می شوند. به نظر پارسنز فرآیند توسعه صنعتی به بروز اشتقاق در خانواده منجر شده است وعلت این تحول نخست جدا ساختن خانواده از شبکه خویشاوندی وسپس تقلیل گروه خانوادگی به خانواده هسته ای کوچک بوده است ودر نتیجه خانواده تمام عملکردهای تولیدی، سیاسی ودینی خود را از دست داده وصرفاً به واحد سکونت ومصرف تبدیل شده است. تمام عملکردهای اقتصادی وآموزشی خانواده بین خانواده ودیگر نهادها تقسیم شده است وتنها کارکرد مهمی که باقی مانده، فراهم آوردن عوامل جامعه پذیری کودکان وبرتر از همه شرایط کسب تعادل روانی برای بزرگسالان است. این گروه خانوادگی منزوی وجدا از خویشاوندان دیگر بر اساس ازدواج بین والدین بنا شده است که آزادانه یکدیگر را بر گزیده اند. ساخت ارزشی گروه نیز عقلانی وعملگرایانه است. ایفای نقشهای تخصصی مردانه وزنانه به دوام خرده نظام خانواده در چارچوب نظام اجتماعی کمک می کند. پدر نقش ابزاری را بر عهده دارد، زیرا حلقه ارتباطی بین خانواده وجامعه تلقی شده است ونیازهای مادی خانواده را تأمین می کند وزن نقش بیانگر خانواده را ایفا می کند.
تز پارسنز تا آنجا که انگاره خانواده معاصر به خوبی با ویژگیهای جامعه امروزی سازگار است را باید دیدگاهی کارکرد گرا تلقی کرد. به ویژه اینکه گسیختگی رشته های پیوند خانوادگی بود که تحرک اجتماعی، یعنی پیش شرط توسعه اقتصادی وعامل ایجاد کننده آن را امکان پذیرتر ساخت. این نظر با انتقادات بسیاری مواجه شد و پارسنز بعدها توضیح داد که منظور او سخن گفتن از خانواده تک هسته ای منزوی در یک چارچوب ساختاری بوده است. با وجود این توضیح، دیدگاه پارسنز چنان هیاهویی در پی آورد که دیگر نمی توانست درانحصارخود او باقی بماند. زمانی که جان موجی دربررسی خویش از پژوهشهای جامعه شناسی مربوط به روابط بین مسکن وخانواده و نهاد خویشاوندی را خاطر نشان می سازد، ثابت شده است که بخش اعظم نظرات پارسنز نادرست بوده است.
در یک رشته پژوهشهای متوالی همین منتقدین به نحوی قانع کننده نشان داده اند که انزوای اجتماعی خانواده هسته ای ( تک هسته ای ) از شبکه خویشاوندی به عنوان پدیده ای متمایز از انزوای ساختاری بروز نکرده است. در واقع در تمام جوامع شناخته شده بشری، کنش بین اعضای یک گروه خویشاوندی ادامه دارد و این تماسها با مشورت، حمایت روانی در قبال هویت خانوادگی، کمک مالی، یاری در پرورش کودکانه و کارهای خانه داری همراه بوده اند. جملات فوق در واقع آنچه را که مرد شناسان اجتماعی، روابط خویشاوندی می نامند، در قالب اصطلاحات جامعه شناسی بیان می دارد. در این راستا برخی از این جامعه شناسان که ارتباط بین خانواده و توسعه صنعتی را بررسی می کرده اند، عملاً دیدگاه پارسنز را تأیید کرده اند، که از میان به بیان یکی از آنها که کتابی با نام ایجاد طبقه کارگر انگلیسی، به توصیف انقلاب صنعتی می پردازدٍ وی ادوارد تامپسون است، که در این رابطه می گوید:
در هر مرحله از تفکیک تکامل تخصصی- صنعتی ضربه ای نیز بر اقتصاد خانواده وارد می آمد و در روابط متداول بین زن ومرد و والدین و فرزندان اثر مخربی می گذاشت و شکافی بارز را بین کار وزندگی پدید می آورد. یکصد سال کامل طول کشید تا عوایدی از این تفکیک به شکل ابزار صرفه جویی کار در منزل، یعنی وسایل مدرن خانه داری نصیب زنی بشود که در خارج از خانه شاغل بود. در طول این دوره زنگ کارخانه ها هر بامداد خانواده را با خشونت از هم می پاشید.
در این رابطه مورخین و مردم شناسان به طور کامل با این نظر مخالفت کرده اند.
جهت دریافت فایل آمار ازدواج دختران در شهرستان فیروزآباد لطفا آن را خریداری نمایید
روند تحولات ازدواج و طلاق طبق آمار
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 37 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 37 |
روند تحولات ازدواج و طلاق طبق آمار
اهداف
þ از آنجا که بیشتر حرکت های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی از خانواده آغاز می شود و صعود و سقوط هر جامعه ای ، بسته به پایه گذاری مناسب در همین رابطه است وظیفه ی قشرهای مختلف اعم از دولتمردان و صاحب نظران است که در اقامه ی این امر مهم بپاخیزند و اثرات همه جانبه ی آن را مشاهده کنند .
یکی از مهمترین مواردی که امروز نیاز جامعه ی ایرانی است رشد کیفی و کمی ازدواج است چرا که بی تفاوت بودن به این امر آسیب های بسیاری به دنبال دارد .
14 میلیون جوان مجرد در آستانه ی ازدواج و 5/1 میلیون نوجوان 14 ساله که بزودی در آستانه ازدواج قرار می گیرند نیروهایی را می طلبند که به صورت نظری و عملی به این دغدغه ها پاسخ دهند. در ادامه به برخی از راهبرد های لازم برای ارتقاء سطح کمی و کیفی ازدواج می پردازیم:
حساس شدن متولیان دولتی :
- یکی از موارد بالا بردن سطح کیفی و کمی ازدواج ، ایجاد حساسیت در بین متولیان دولتی مرتبط
با ازدواج جوانان و یادآوری وظایف آنهاست . یکی از سفارشات اکید پیامبر بزرگوار اسلام ، سفارش به جوان محوری و توجه کافی به نسل جوان می باشد .
در هر جامعه ای به ویژه جامعه ی امروزی ما ، از عظیم ترین و والاترین سرمایه های ملی ، وفور نسل پویای جوان به عنوان ذخیره های انسانی فوق العاده مستعد هستند که توجه و اهتمام به آنها می تواند علاوه بر تکریم و رشد و شکوفایی شخصیت آنها عظیم ترین تحولات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی را ایجاد کند .
در استفاده از این پتانسیل جوانان ، سه قوه مقننه ، مجریه و قضائیه وظایف مهمی بر عهده دارند اعم از :
- ایجاد تسهیلات لازم برای ازدواج جوانان
- بازنگری و بررسی قوانین موجود در رابطه با ازدواج و خانواده و تعیین و تصویبات قوانین لازم دیگر
- رسیدگی به مشکلات ازدواج جوانان ( مسکن ، شغل ، جهیزیه ، مشکل اقتصادی و فرهنگی و مهریه و ... ) و به کارگیری امکانات برای حل آن .
- موج آفرینی همه جانبه:
موج آفرینی یک فرآیند شتاب دار فرهنگی است که به صورت آگاهانه و به مدت زمان کوتاهی باعث ایجاد تغییرات مثبت و منفی می شود . این تغییرات بر رفتارهای عمومی تأثیرگذار است و در جامعه ایرانی مصداقهای گوناگونی داشته است . ( دفاع مقدس ، جهاد سازندگی و ... ) پس چون جامعه ایرانی جامعه ای موج خیز است اگر ما موج مثبتی ایجاد نکنیم دشمنان با ایجاد موج منفی هدایت جامعه را به سمت اهداف شوم خود به کار می گیرند .
چنانچه این موج همگانی به وسیله رسانه ها ، تولیدات فرهنگی ، هنری و اطلاع رسانی به وسیله ی گروههای مرجع بتواند در یک زمان فعالانه موج آفرینی کند . امید است بتواند ، کفها و حباب های باطل را که توانسته نماد ترس و دلهره در امر ازدواج بشود از بین ببرد . موج آفرینانی هوشیار و آگاه می توانند این نیرو و پتانسیل اجتماعی را در جهت رشد مثبت هدایت و سازماندهی نمایند . ایشان با مخاطب شناسی ، اولویت بندی مخاطبان و نیاز سنجی آنان و شناخت آسیب های موجود، پشتوانه ی حرکت این موج عظیم می باشند .
براساس امکانات ، توانایی ها ، اختیارات، فعالین فرهنگی ، متناسب با نیازهای گوناگون مخاطب در زمینه ی ازدواج بایستی چاره اندیشی کنند و به راهکارهای مؤثر دست یابند.
تلاش فعالین فرهنگی باید آن باشد ، که این راهکارها در جهت انجام ازدواجی آسان ، به موقع و موفق باشد تا از آسیب های ازدواجهای نا موفق جلوگیری کنند.
در این موج آفرینی ستاد ازدواج که ایده ی اجرایی شدن طرح ازدواج آسان را ارائه می کند چشمه ی موج است که کارش راهبردی است ولی موج آفرینان، اشخاص،گروهها، سازمانها و نهادها هستند که باید دهنده ی پیام موج ( ازدواج ) باشند و مهمترین ایشان خانواده ها و جوانانشان هستند که خود، مخاطبان موج نیز هستند.
البته مدیریت و رهبری این موج آفرینی دولت است که باید با اولویت بندی مخاطبان و نیازهای آنها و فراهم کردن بسترهای قانونی ، جهت تسهیل در امر ازدواج اقدام کند . همچنین آسیب شناسی این حرکت یک نیروی نظارتی را می طلبد که همراه با شناخت مخاطبان و موانع و تنگناهای ایشان بتواند تجزیه و تحلیل کند و راهکاری به روز ومستدل ارائه دهد - تغییر نگرش فرهنگی : با یک نگاه اجمالی بر روی تحقیقات میدانی متوجه می شویم که اولین مانع در ازدواج از دیدگاه جوانان مسائل اقتصادی است ولی با یک نگاه دقیق تر می توان ثابت کرد بسیاری از عواملی که باعث شده موضوع اقتصاد را تنگنای مهمی بینند نوع نگرش فرهنگی است .
بالا رفتن سطح توقعات در همه ی زمینه ها اعم از مهریه های کلان ، خرید های سنگین ، مراسم های تجملی و مسکن شخصی و جهیزیه های تشریفاتی همه معضلات فرهنگی ازدواج هستند . پس اگر این نگرش فرهنگی عوض نشود هر چه قدر اقتصاد خانواده رشد کند خانواده به رضایت نمی رسد .
- شناخت علل تأخیر ازدواج و نقش های هر قشر :
بسیاری از مفاسد اخلاقی ومشکلات اجتماعی که در جامعه مشاهده می شود معلول تأخیر ازدواج جوانان است و بهترین بلکه تنها ترین راه حل این مشکل ، به موقع ازدواج کردن آنهاست.اگر مشکل مذکور حل شد بسیاری از مشکلات اجتماعی نیز رفع خواهد شد. در این رابطه سه دسته نقش اصلی دارند . جدای از نقش دولتمردان در امور اجرایی و صاحب نظران در امور فرهنگی ، مسئولیت این امر در مرحله اول و به طور طبیعی بر عهده ی پدر و مادر نهاده شده است . والدین چون در تکوین فرزند علیت و دخالت دارند ، پرورش و تعلیم و تربیت و در نهایت زمینه سازی ازدواج و استقلال او را نیز باید بپذیرند .
- تدوین و تصویب قوانین برای تسهیلات :
- با تدوین ، تصویب و پیگیری قوانین می توان فراهم شدن تسهیلات لازم برای ازدواج را سرعت بخشید .
اجرای این پیشنهاد ها می تواند زمینه ساز باشد :
احداث مسکن موقت با اجاره مناسب با همکاری وزارت مسکن و شهر سازی
استفاده از تسهیلات رفاهی ، باشگاههای عمومی و شهرداریها برای برگزاری جشن ها و مراسم ازدواج با قیمت های محدود .
سازماندهی خدمت وظیفه سربازان متأهل و انتخاب نزدیکترین پادگان به محل زندگی ایشان .
ارائه طرح جامع آموزشی ، مشاوره قبل و بعد ازدواج.
در اولویت قرار دادن متأهلین برای دریافت وام های انتقالی و فرصت های شغلی .
جابجایی دانشجویان متقاضی متأهل و در اختیار قرار دادن فضای خوابگاهی در ایام تعطیل به ایشان.
- معرفی الگوهای موفق :
برای رسیدن به هدفهای کیفی در ازدواج یکی از بهترین راهها معرفی الگوهای موفق و راستین در ازدواج است و بی نظیرترین این الگوها زندگی موفق حضرت علی ( علیه السلام ) و حضرت زهرا ( سلام الله علیها ) است . اگر ایراد گرفته شود که ایشان معصومند . باید گفته شود اتفاقاً همین معصوم بودن هم برای ما الگوست چرا که هیچ لغزش در برداشت از سیره ی عملی این الگو برای ما ایجاد نمی شود .
ازدواج به هنگام ، تناسب سنی ، شرایط انتخاب ، نوع خواستگاری ، نوع مهریه ، تهیه جهیزیه ، گرفتن مراسم عروسی حضرت زهرا ( سلام الله علیها ) و نوع برخورد این زن و شوهر در زندگی ، نوع دخالت خانواده ها در زندگی و تربیت فرزندانشان همه الگوهای روشن ، موفق ، خداپسند و اصولی هستند که یک زندگی ایده آل را رقم می زند .
- یاری نهادهای مردمی :
فرهنگ سازی در ازدواج وقتی موفق است که دستهای نیرومندی از همه جهت یاری گر این موضوع باشند . نهادهای مردمی واسطه های نیکویی بین جوانان و دولت هستند پس می توانند با جهت دادن، بخشی از سرمایه ی مادی و معنوی خود برای این امر مهم جوانان را یاری کنند و این توجه به نسبت احتیاج جوانان می تواند بلاعوض یا به صورت وام های دراز مدت یا استفاده از موقوفات و همچنین پشتیبانی و همراهی آنان باشد . البته همزمان با این سیستم حمایتی باید از نظر کیفی نیز با بالابردن سطح آگاهی زوجین برای پایداری عشق در زندگی این بنای مقدس تلاش کرد.
- عملکرد صحیح و مثبت نهادهای اجتماعی کننده :
جامعه شناسان عمدتاً نهادهای خانواده و آموزش و پرورش ، اقتصاد و .... را عوامل فرهنگ پذیری جوامع می دانند . اما از آنجا که کارکردهای پنهان و پیدای نهادهای اجتماعی کننده بسیار اهمیت دارد . در صورتی که نارسایی و نقصانی یا کژکاری در وظایف نهادهای اصلی جامعه پذیری به وجود آید. باعث اختلال در انتقال زیر مجموعه های فرهنگ ، ارزشها ، هنجارها ، قوانین و رسوم ، سنن ، اخلاق ، فراورده های فن آوری و ... بر این بنیاد می شود که منجر به این فاصله و شکاف بین دونسل خواهد شد. تقصیر و قصور در انتقال فرهنگ به نسل نو باعث گسست آن و روی آوردن به فرهنگ های پر کشش در دنیای معاصر می شود . برای تغییر زوایه نگرش و تصور ذهنی جامعه باید با کارکردهای مثبت باعث زدودن افکار انحرافی شد و این در صورتی موثر است که موانع فرهنگی برداشته یا تعدیل گردد .
- برای رسیدن به این هدف، تعدیل الگوهای مصرف ، ترویج فرهنگ ساده زیستی ، تبیین فرهنگ غنی اسلام و ... و دوری از افکار انحرافی مثل چشم و هم چشمی ، مهریه های سنگین ، آداب و رسوم دست و پاگیر ، جهیزیه های تشریفاتی و .... لازم است .
- شناخت مصداق های ازدواج موفق :
درک مفهوم به موقع برای ازدواج جوانان که باعث شادابی، هدایت نیروهای آنان در جهت مثبت ، حس مسئولیت پذیری در خانواده و جامعه می شود به شرط تعدیل موانع فرهنگی و زمینه سازی رشد اقتصادی ، همراه با آگاهی در انتخاب صحیح و آموزش مهارت های زندگی بعد از ازدواج برای ثبات در زندگی زناشویی و همراهی خانواده و جامعه می تواند مصداق یک ازدواج موفق باشد .
آمار
روند تحولات ازدواج و طلاق طبق آمار [1]
تحولات ازدواج
ازدواج و زندگی زناشویی یک پدیده ی طبیعی و قرار دادی است . این پیمان با همه ی پیمان های دیگر اجتماعی از قبیل بیع ، اجاره ، صلح و ... این تفاوت را دارد که آنها صرفاً یک سلسله قرار دادهای اجتماعی هستند و طبیعت و غریزه در آنها دخالت ندارد و قانونی هم از نظر طبیعت و غریزه برای آنها وضع نشده است . نفس ازدواج بر اساس وحدت و پیوند بنا می شود و پایه ی آن بر محبت و همدلی قرار دارد . ازدواج به عنوان راه حل اجتماعی کارآمد و کاربردی ، وسیله ای برای سامان دادن و ثبات زندگی فردی و اجتماعی و اهرمی برای رهایی از پرتگاه پر مخاطره ی گناه و تباهی است . امروزه به دلیل فرهنگ تجمل و مصرف گرایی حاکم بر جامعه ، هزینه های هنگفت و غیر ضروری مراسم ازدواج ، راه را برای ازدواج به موقع بسیاری از جوانان سد نموده و بسیاری از دختران و پسران در این رابطه با مشکلات فراوانی روبه رو هستند و سن ازدواج جوانان افزایش یافته است . بررسی وضع همسرداری جوانان طی سال های 1382- 1365 نشان می دهد که درصد مردان 15 الی 29 ساله ی متأهل از 5/37 % به 2/29 % و 5/18 % و درصد زنان متأهل در همین رده سنی از 6/59 % به 7/48% و 3/33 % کاهش یافته است و در نتیجه مشاهده می شود که نسبت ازدواج و تأهل بین جوانان به نصف کاهش یافته است ، به طوری که این کاهش در تمام رده های سنی مشهود است . بر اساس آخرین آمار ثبت شده در سازمان ثبت احوال در سال 1385 در مورد ازدواج ، متوسط سن ازدواج زنان و مردان به ترتیب 8/21 و 8/25 سال می باشد .
وضعیت ازدواج کل کشور در سال 1385
با توجه به آمار و طالاعات سازمان ثبت و احوال کشور ، کل ازدواج های ثبت شده در سال 1385در سطح کشور به تعداد 778023 مورد بوده که نسبت به سال گذشته که برابر 787423 مورد بوده تعداد 9400 مورد کاهش داشته است . در سال 1385 در بین استانهای مختلف کشور بیشترین تعداد واقعه ی ازدواج مربوط به استان تهران بوده که برابر 114900 مورد ثبت شده داشته که نسبت به سال قبل 3652 مورد کاهش را نشان می دهد یعنی با نرخ 1/3 – درصد مواجه بوده است . همچنین این استان به تنهایی 8/14 درصد از کل ازدواج های کشور را به خود اختصاص داده بود . کمترین تعداد واقعه ی ازدواج در بین استان های کشور مربوط به استان ایلام با 5315 مورد ازدواج بوده است که تنها 7/0 % از کل ازدواج های کشور را شامل می شود درصد رشد ازدواج در این استان برابر رقم 8/1- درصد بوده است و بعد از آن استان های سمنان ، کهکیلویه و بویر احمد و خراسان جنوبی به
ترتیب در رتبه های آخر جدول قرار دارند .
جهت دریافت فایل روند تحولات ازدواج و طلاق طبق آمار لطفا آن را خریداری نمایید